Swoim szlakiem: Biała jest Wielka !

Biała Wielka jest i basta! Kto nie wierzy niech sprawdzi. Ja tam byłem i nawet udało mi się ujść z życiem (że o rzyci nie wspomnę). Dobrze, opowiem po kolei co i jak się wydarzyło.

Tą wędrówkę przez drogi i bezdroża zacząłem w Lelowie leżącym nad rzeką Białką.

Białka Lelowska rozpoczynając swój bieg wcina się w jary i parowy gminy Lelów. Gdy osiągnie teren wsi, nomen-omen, Białej Wielkiej i minie dwa stare młyny, rozpoczyna najbardziej tajemniczą część swojej wędrówki. A skoro jest tajemnica, to oczywiście chciałoby się ją uszczknąć, „ugryźć”. Tak rozpoczynają się przygody! Tak więc uczyniłem. Stare hasło cyklisty: „rower pod pachę, a bagnet na broń” znów stało się moim imperatywem.

Za nieprzebytymi (niemalże) bagnami oraz szerokim pasem trzcin otwierają się rozległe tafle stawów. Naprawdę rozległe…. Tylko, czy aby na pewno? Sprawdźmy to!

Wypływamy więc na „suchego przestrzeń oceanu”. Zaraz, zaraz! Ale dlaczego suchego??

Otóż takimi okazują się realia początków XXI wieku. Susza panie! I cóż na to poradzisz?

Tak – jest problem, a może być jeszcze większy. W końcu co jest nam bardziej potrzebne do życia niż woda? No, chyba tylko powietrze.

Już wysycha i Wielkopolska i Małopolska, a zapewne niedługo może to być cała Polska. Sprawa dotyczy zarówno rzek, jak i wód podziemnych. A są to dobra, których wartości nie da się przecenić. Bo przecież człowiek – choć to brzmi dumnie – składa się w głównej mierze z wody.

Ale wracając do stawów – było pięknie i prześlicznie, lecz niestety, z powodu słabego zasilania przez wody Białki dobra połowa stawów była sucha jak pieprz i świeciła piaszczystymi dnami. Na szczęście tam, gdzie woda się ostała jest po prostu raj….

Nad skąpanymi w słońcu stawami zaczął krążyć – jakby zdjęty z naszego godła państwowego – bielik. Można by powiedzieć o nim tradycyjnie – orzeł, gdyby nie to, że w rzeczywistości należy do rodziny jastrzębiowatych. Mniejsza o szczegóły. Ważne, że drapieżnik to potężny, a największe wrażenie robią jego rozpostarte skrzydła. Są po prostu jak deski.

Kiedy bielik nadleciał, na stawach zaczęło się dziać: w powietrze wzniosły się w popłochu ptaki wodne, a wśród nich największa ciekawostka – rodzina łabędzi krzykliwych, rodem z Dalekiej Północy, krzyczących oczywiście donośnie. W przeciwieństwie do naszych rodzimych łabędzi niemych (potrafiących jedynie cicho zasyczeć), krzykliwe wyprowadzają w Polsce nieliczne lęgi zaledwie od końca XX wieku. Dużo częściej można spotkać je na przelotach. Zapewne taką wędrującą z północy rodzinę udało mi się właśnie spotkać. Łabędź niemy, osiągając ciężar do 16 kilogramów jest naszym najcięższym ptakiem latającym. Cięższymi latającymi ptakami na kuli ziemskiej są jedynie samce dwóch gatunków dropi – zwyczajnego i olbrzymiego. Ci latający ciężarowcy osiągają wagę nawet 17 - 19 kilogramów.

Jakby tych atrakcji było mało, po chwili pojawił się inny wielki latający drapieżnik – rybołów, z charakterystycznie pogiętymi skrzydłami. Rybołów jest jedynym przedstawicielem rodziny Pandionidae, ale za to występującym na prawie całej kuli ziemskiej. Już do tej pory zobaczyłem na stawach naprawdę wiele ornitologicznych ciekawostek. A jednak poza „zwykłymi” czaplami siwymi były tam również białe jak śnieg czaple białe. Są one, podobnie jak łabędzie krzykliwe, nowym „nabytkiem” naszej ornitofauny lęgowej. Jednak nie przybyły do nas z dalekiej północy, lecz z ciepłego południa kontynentu.

Otaczająca mnie przyroda była niemal bajecznie piękna, gdyby nie jeden szczegół – gnijące od przyduchy ryby na wylocie jednego ze stawów. To znów efekt znikomego przepływu świeżej wody przez stawy, wraz z długo utrzymującą się wysoką temperaturą.

Z nastroju ogólnej sielanki na rozświetlonych słońcem stawach wyrwała mnie nasilająca się kanonada wystrzałów naszych „dzielnych” myśliwych (skąd u licha ta ich nazwa!). Słyszę, że wylegli na stawy i kropią do wszystkiego co się rusza, ambitnie mordując bogu-ducha-winne kaczki i gęsi. A niech to kule biją ! – myślę sobie w duchu, ale już po chwili przeklinam tą myśl. Bo – niespodzianka – kanonada przybliża się do mnie radykalnie , a ja – znów niespodzianka – zauważam, że jestem uwięziony na groblach kompleksu stawów w ich przeciwnym końcu. Nie minęło wiele czasu, gdy miotałem się w tę i z powrotem, otoczony wspomnianymi bagnami, bym poczuł się jak zwierzyna łowna, osaczona zbliżającą się kanonadą wystrzałów. Strzały grzmiały z trzcinowisk, lecz strzelających nie było widać.

W tej sytuacji schowałem swoją godność nieco głębiej, wziąłem rower na plecy a buty do rąk i rejterowałem się przez bagna i rów opaskowy prawie na oślep – byle dalej, byle w las!

Po pełnych pierwotnego strachu i emocji chwilach odnalazłem się w kępie sosnowego lasu z nogami poparzonymi pokrzywami i pokąsany przez komary. A błoto na nogach? – to mogłem potraktować z lekceważeniem – i tak zaczynało się już ściemniać.

A swoją drogą, cała ta moja eskapada przez bagna była mniej więcej tak zgrabna, jak przeprawa Napoleona przez Berezynę podczas rejterady jego armii spod Moskwy. Najważniejsze, że obaj (czyli ja i Napoleon) przeżyliśmy! Ufff…..

Wraz z nadchodzącym zmierzchem zamknąłem krąg wędrówki przy pierwszym młynie, który chylił się spokojnie nad ciemniejącymi stawami. Na niebie pojawił się księżyc, a ponad łąkami białe mgły. Wszystko wokół jawiło się białe. Tak! Biała rzeka, białe łąki, biały księżyc, biała wieś. Biała Wielka!

W nastroju przynoszącego spokój wieczoru powróciłem na rynek cichego, starożytnego Lelowa. Starożytnego i królewskiego, bo prawa miejskie nadał mu król Kazimierz Wielki. Mieszkańcy pamiętają o swoim dobrodzieju sprzed wieków – od niedawna rynek ozdabia figura tego władcy. Światła lamp rozpalały się stopniowo, a jednak to zmierzch brał miasto we władanie w tą ciepłą wrześniową noc.

Dobranoc ...

Na koniec adekwatna muzyka:

„Hydropiekłowstąpienie” – Lao Che.

https://www.youtube.com/watch?v=zLJMUQVfzCI

Natomiast moja ucieczka przez bagna kojarzy mi się z piosenką i teledyskiem „Footloose” Kenny Logins’a:

https://www.youtube.com/watch?v=ltrMfT4Qz5Y